Bruggen

De bruggen in Nederland hebben een belangrijke rol in het hoofdwegennet in Nederland en ze zorgen ervoor dat we in Nederland met elkaar in verbinding staan. Rijkswaterstaat beheert in totaal 1143 verschillende bruggen en zorgt voor het onderhoud ervan.

Het gaat om 167 beweegbare bruggen en 976 vaste bruggen. De andere bruggen in Nederland beheren andere overheden, zoals gemeenten en provincies.

Bij het beheer van de bruggen komt veel kijken. We hebben bijvoorbeeld te maken met veranderende verkeersomstandigheden en verschillende typen en formaten bruggen. Wat het beheer en onderhoud allemaal met zich meebrengt, leest en ziet u op deze pagina.

Onderhoud in vogelvlucht

Bruggen zijn ontworpen met de bedoeling dat ze lang meekunnen. We bouwen betonnen en stalen bruggen altijd met een levensduur van 100 jaar. De meeste bruggen in ons land zijn in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw gebouwd.

Inmiddels is het verkeer erg veranderd. Het is drukker op de weg en vrachtwagens zijn zwaarder en langer dan toen. Daarom is het belangrijk dat we de staat van onze bruggen goed in de gaten houden. De animatie 'Het bruggenverhaal in vogelvlucht' laat zien hoe we dat doen.

VOICE-OVER: Rijkswaterstaat werkt dagelijks aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland. We beheren het hoofdwegen- en vaarwegennet en het hoofdwatersysteem. Dat doen we al meer dan 200 jaar. Bruggen zijn een belangrijk onderdeel van ons hoofdwegennet. Dankzij bruggen staan we in Nederland met elkaar in verbinding. (Een animatie.) Nederland is een echt bruggenland. Ons land heeft heel veel bruggen die over water gaan. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer van ruim 1.000 van die bruggen. Gemeenten, provincies en waterschappen beheren de overige bruggen. Rijkswaterstaat beheert bruggen in allerlei soorten en maten. Van staal of juist van beton. Vaste bruggen of beweegbare bruggen. Bruggen met bogen en tuien. Rijkswaterstaat houdt al die bruggen veilig en betrouwbaar. We zorgen dat ze voldoen aan de veiligheidseisen. Daarnaast gebruiken we ook nog eens onze eigen richtlijnen waarin aanvullende eisen staan voor een veilige en duurzame brug. Deze eisen zijn nodig, want bruggen worden intensief gebruikt. Bruggen zijn ontworpen met de bedoeling dat ze lang mee kunnen. De meeste bruggen in Nederland zijn gebouwd in de jaren 60 en 70. Sinds die tijd is het verkeer in Nederland erg veranderd. Het is drukker geworden en vrachtwagens zijn veel zwaarder dan toen. Daarom is het extra belangrijk dat we de staat van onze bruggen goed in de gaten houden. Rijkswaterstaat doet dit door inspecties uit te voeren en onderhoud te plegen. Tijdens inspecties onderzoeken we samen met gespecialiseerde ingenieursbureaus wat de staat is van de brug. We kijken goed naar alle onderdelen van een brug, maken foto's en noteren schade of andere bijzonderheden. Wanneer nodig gebruiken we geavanceerde meetapparatuur. Bijvoorbeeld laserscanning, waarmee we een brug volledig in kaart kunnen brengen. Na een inspectie weten we hoe de brug eraan toe is en of deze niet sneller veroudert dan gepland. Om de bruggen in goede conditie te houden voeren we regelmatig onderhoud aan de bruggen uit. Daar komt veel bij kijken. We verven onder andere de staalconstructie, repareren beton of leggen een nieuwe asfaltlaag aan. Als het nodig is, versterken, verhogen of verbreden we de brug. We leggen dan bijvoorbeeld een extra rijstrook aan. We zorgen ervoor dat u zo min mogelijk last heeft van het onderhoud. Daarom voeren we de werkzaamheden zo veel mogelijk 's nachts uit. Als er ruimte is en als de bruggen het kunnen dragen proberen we het verkeer van twee rijbanen over één rijbaan te leiden. Zodra het werk gereed is, kan het verkeer weer vlot en veilig over en onder de brug door. Zo werkt Rijkswaterstaat aan een bereikbaar Nederland. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/bruggen. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2018.)

Inspectie van bruggen

Voor alle bruggen is er een inspectie- en instandhoudingsplan. Hierin staat wanneer we een brug moeten inspecteren en wanneer onderdelen van een brug aan vervanging toe zijn. We voeren voortdurend inspecties uit. Daarnaast monitoren we de staat van alle bruggen continu tijdens het gebruik en onderhoud. Het artikel De inspectie van een brug vertelt hoe een bruginspecteur te werk gaat.

Tijdens een inspectie kan onverhoopt blijken dat er bijvoorbeeld metaalmoeheid aanwezig is. Door de hogere belasting en hoge verkeersintensiteiten, kunnen er in het rijdek vermoeiingsscheuren ontstaan. De scheuren vormen geen gevaar voor de scheepvaart en het wegverkeer.

Betrouwbare bruggen

We inspecteren en onderhouden heel veel verschillende soorten bruggen. Welke technieken we gebruiken om onze bruggen duurzamer en stiller te maken en te zorgen dat ze nog langer mee gaan, lees je in de brochure Betrouwbare bruggen voor een bereikbaar Nederland.

Soorten en maten

Van staal of beton, vast of beweegbaar, met een tui of boog, klein of groot: Rijkswaterstaat beheert heel veel verschillende typen bruggen. De infographic Bruggen in allerlei soorten laat een selectie van de mooiste exemplaren zien.

Bij het kiezen van een brug voor beton of staal, zit er wel degelijk een gedachte achter. De keuze voor een betonnen brug valt, als de overspanning minder dan 60 m is. Tenzij de brug beweegbaar moet zijn. Beweegbare bruggen zijn namelijk altijd van staal. Daarnaast kan er ook een architectonische reden ten grondslag liggen aan de keuze voor een betonnen of stalen brug, omdat dat beter in het landschap past.

Ook is het een niet sterker dan het ander. Een betonnen brug is dus niet per definitie sterker dan een brug van staal. Het aantal rijstroken is namelijk bepalend voor de verkeersintensiteit en belasting die een brug aankan. Daarop wordt de keuze voor het soort brug onder andere gebaseerd.