Natuur en biodiversiteit

Natuurbeheer en -kwaliteit en ook biodiversiteit vormen een groot maatschappelijk vraagstuk. Biodiversiteit betekent dat er veel verschillende planten- en diersoorten voorkomen in een gebied.

Ook Rijkswaterstaat heeft natuur in beheer. Van natuurwaarden in bermen tot grote wateren zoals de Noordzee en Waddenzee en uiterwaarden bij rivieren. Wij zetten ons in om deze natuur te behouden en ontwikkelen. Dat doen we met maatregelen en beheer.

Rijkswaterstaat als waterbeheerder

Onze rijkswateren, zoals de Noord- en Waddenzee, maken deel uit van het Natura 2000-netwerk van Europese natuurgebieden en vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW). De Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta zijn kraamkamers voor veel Noordzeevissen.

De grote meren en rivieren zijn voor trekvissen essentiële verbindingsroutes tussen de zee en de stroomopwaarts gelegen paaigebieden. Rijkswaterstaat is als beheerder van de rijkswateren verantwoordelijk voor het behalen van de doelen voor Natura 2000 en KRW. Dit doen we met verschillende maatregelen.

Rijkswaterstaat onderzoekt de mogelijkheden en kansen voor natuur en biodiversiteit langs snelwegen en in en rondom water

Vergroten van biodiversiteit

We voeren bij het bermbeheer onze wettelijke verplichtingen zo goed mogelijk uit. Bijvoorbeeld door rekening te houden met wettelijk beschermde soorten. Rijkswaterstaat onderzoekt de mogelijkheden en kansen voor natuur en biodiversiteit langs snelwegen en in en rondom water.

Natuur is altijd in beweging. Het is daarom nodig om het effect van onze maatregelen te monitoren en de maatregelen zo nodig aan te passen. We onderzoeken bijvoorbeeld verbeteringen in het vegetatiebeheer. Zo kijken we naar verbeteringen in bermbeheer om bermen soortenrijker en minder gevoelig voor bermbranden te maken. Natuurgebieden die door wegen zijn versnipperd, verbinden we weer met elkaar door ecoducten. En door andere faunapassages aan te leggen.

Verbinden natuurgebieden

Foto: © Rob Poelenjee

Ontwerpen en inrichten bermen en ingesloten terrein

Bij het ontwerpen en inrichten van bermen en ingesloten terreinen kijken we naar het totaalplaatje. Het ontwerp moet bijvoorbeeld:

  • water opvangen en tijdig kunnen afvoeren
  • veilig zijn
  • in het omliggende landschap ingepast zijn
  • ruimte bieden als leefgebied voor wilde planten en (kleine) dieren

Samenwerking op het gebied van biodiversiteit

Op het vlak van natuur en biodiversiteit werken we samen met verschillende partijen, waaronder provincies, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en waterschappen. Ook speelt dit onderwerp op internationaal niveau. Hiervoor werken we bijvoorbeeld in het internationale samenwerkingsproject All4Biodiversity.

Rijkswaterstaat en biodiversiteit

Bij het bermonderhoud houden we rekening met beschermde soorten en vervangen we gekapte bomen. Daarnaast onderzoeken we hoe de natuur en biodiversiteit langs snelwegen verder kunnen worden ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan aangepaste maaischema’s.

Rijkswaterstaat werkt als beheerder van grote wateren aan het verbeteren van de natuur en ook aan het vergroten van de hoogwaterveiligheid. Met bijvoorbeeld de aanleg van nevengeulen langs de grote rivieren. We moeten daarbij blijven inspelen op nieuwe uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan het combineren van het hebben van zoetwatervoorraad in het IJsselmeer met het kunnen huisvesten van vele moeras- en watervogels.